Rozwój przedsiębiorstw wymaga rosnącego kapitału obrotowego. Gwarancje ubezpieczeniowe odpowiadają na tę potrzebę, ponieważ mogą zastąpić inne zabezpieczenia gotówkowe, limity kredytowe czy gwarancje bankowe, odblokowując zasoby pieniężne.

Obserwuję rosnące zainteresowanie gwarancjami ubezpieczeniowymi - wartość polskiego rynku po trzech kwartałach 2023 roku wyniosła 460 mln zł przypisu składki i jest o 20% większa niż w po trzech kwartałach 2022 roku. Przypis składki za cały 2022 rok wyniósł 561 mln zł. Ze względu na zbliżającą się kumulację zamówień z wielu sektorów gospodarki związanych z uruchomieniem środków z KPO oraz wykorzystaniem środków z nowej perspektywy unijnej jestem przekonany, że zyskają one jeszcze bardziej na znaczeniu.

Ten rodzaj produktu finansowego cieszy się popularnością ze względu na jego wpływ na poprawę płynności finansowej. Gwarancje ubezpieczeniowe umożliwiają przedsiębiorcom spełnienie wymogów związanych z zabezpieczeniem finansowym w związku z realizowanymi umowami lub realizacją zobowiązań koncesyjnych, celnych, podatkowych lub akcyzowych bez zamrażania własnych kapitałów. Mogą one służyć również jako zabezpieczenie pozyskanej zaliczki. W praktyce wykorzystywane są w Polsce zarówno przez duże firmy budowlane, stocznie, firmy petrochemiczne, podmioty realizujące kontrakty zbrojeniowe jak również małe podmioty, które składają oferty w lokalnych przetargach. Rynek ubezpieczeniowy posiada ofertę gwarancji dla firm o każdej skali działalności. Klient posiadający aktywną umowę o limit, może uzyskać gwarancję wadialną z podpisem elektronicznym nawet w piętnaście minut, licząc od złożenia wniosku do wygenerowania ważnego dokumentu.

Dodatkowo, atrakcyjność tych produktów finansowych wzrasta w obliczu niskich kosztów ich wydania, co stanowi korzystną alternatywę w porównaniu do produktów bankowych lub zabezpieczenia gotówką. Ubezpieczyciele starają się być elastyczni, oferując coraz wyższe limity gwarancyjne oraz długie okresy obowiązywania zabezpieczeń. Ponadto ubezpieczyciele mogą uczestniczyć w umowach o udzielenie gwarancji wraz z bankami, dzięki czemu zwiększają łączny potencjał finansowy firmy.

W zależności od celu ich zawarcia i potrzeb firmy mogą skorzystać z wielu rozwiązań. Rynek ubezpieczeń oferuje następujące gwarancje:

- wadialne, które zastępują konieczność wpłaty pieniężnej wadium w postępowaniach przetargowych,

- należytego wykonania, zabezpieczają prawidłową realizację umowy,

- rękojmi, zabezpieczają pokrycie zobowiązań związanych z usuwaniem wad i usterek,

- zwrotu zaliczki, zabezpieczają rozliczenie się z przekazanej przez inwestora kwoty na poczet realizacji,

- zobowiązań celnych, podatkowych, koncesyjnych, szczególnie ważnych dla importerów oraz podmiotów z branży paliwowej,

- zapłaty czynszu, dla podmiotów wynajmujących powierzchnie na potrzeby działalności,

- środowiskowe, w celu spełnienia zobowiązań w stosunku do organów państwowych przez zarządzających składowiskami,

- płatnicze, zobowiązujące ubezpieczyciela do zapłaty kwoty w przypadku nie wywiązania się przez zabezpieczaną firmę z tego obowiązku,

- płatnicze dla uczestników rynku odnawialnych źródeł energii (Umowy PPA - Power Purchase Agreement),

- oraz szereg innych zgodnie z potrzebami konkretnych branż i klientów.

Wachlarz możliwości jest zatem bardzo szeroki, a katalog jest otwarty na potrzeby klientów.

Gwarancje ubezpieczeniowe mogą być atrakcyjniejszym rozwiązaniem niż produkty bankowe. Po pierwsze, koszt ich wydania jest bardzo często znacznie niższy. Duże przedsiębiorstwa mogą liczyć na cenę 1% wartości sumy gwarancyjnej w skali roku. W przypadku sektora MŚP jest to zazwyczaj ponad 2%. Drugą ważną ich zaletą jest fakt, że wydanie gwarancji ubezpieczeniowych nie obciąża linii kredytowych. Dzięki temu bankowe linie kredytowe mogą służyć zaspokojeniu potrzeb gotówkowych organizacji. To szczególnie istotne z punktu widzenia płynności. Nie blokują możliwości pozyskania dodatkowego finansowania w razie konieczności. Co więcej, w przypadku firm biorących udział w przetargach – zapewniają możliwość uczestnictwa w wielu postępowaniach jednocześnie.

Dla firm prowadzących działalność na arenie międzynarodowej, linie gwarancji ubezpieczeniowych zawarte w Polsce otwierają drogę do uzyskania zabezpieczeń, które są zgodne z zagranicznym standardem oparte o prawo i w języku kraju kontrahenta. To znacząco upraszcza proces zawierania kontraktów międzynarodowych, ponieważ firma może dostosować zabezpieczenia do specyficznych wymagań prawnych i językowych obowiązujących w kraju, w którym realizowany jest kontrakt. Część z rynków wykształciła specyficzną dla niego formę zabezpieczenia np. rynek niemiecki - burgschaft, który również jest dostępny na rynku ubezpieczeniowym, pomimo jego teoretycznie bezterminowej formy.

W procesie ubiegania się o gwarancję, ubezpieczyciele analizują kondycję finansową przedsiębiorstwa oraz szczegóły kontraktu, który ma być zabezpieczony. Istotnym elementem oceny jest również długofalowa strategia rozwoju firmy. W celu zbudowania programu gwarancji ubezpieczeniowych warto skorzystać z usług doświadczonego brokera ubezpieczeniowego. Dzięki swojej wiedzy i zrozumieniu rynku, może zaoferować korzystne rozwiązania. Broker nie tylko pomoże w negocjacji atrakcyjnych warunków udzielenia gwarancji, ale również zapewni wsparcie w przygotowywaniu i negocjacji pojedynczych gwarancji.

Ponadto cześć brokerów, w tym EIB, udostępnia firmom system informatyczny do zarządzania posiadanymi liniami gwarancyjnymi, który składa się m.in. z narzędzia online do kontroli posiadanych limitów gwarancyjnych, kontroli wystawionych oraz otrzymanych gwarancji, wyliczania opłat z tytułu ich udzielania, wraz z możliwością wnioskowania oraz estymacją zmian wysokości limitów w oparciu o wydane gwarancje. Przypomni on również o wygasających gwarancjach oraz w łatwy sposób pozwoli odnaleźć wydaną gwarancję. W dobie digitalizacji jest to niezwykle ważny obszar.

Komentarz z tej wypowiedzi pojawił się w artykule „Zabezpieczenie przydatne zwłaszcza przy przetargach” w Rzeczpospolitej 29.12.2023, do przeczytania tutaj.